Programowanie języka

Programowanie języka wersja DEMO

Słowo „programowanie” kojarzy się przede wszystkim z kodowaniem, tworzeniem i testowaniem programów komputerowych. W przypadku programowania języka, też tak jest. Terapeuta niczym programista koduje, tworzy i testuje język w umyśle dziecka, które z różnych powodów nie mówi lub ma opóźniony rozwój mowy. Robi to zgodnie z etapami rozwoju mowy zdrowego dziecka.

Początek drogi to słuchanie od 10 do 20 minut dziennie płyt programu słuchowego „Słucham i uczę się mówić”. Małe dziecko lub całkowicie niemówiące zaczyna od „Samogłosek i wykrzyknień” oraz „Wyrażeń dźwiękonaśladowczych”. Nagrania tej serii są specjalnie przygotowane, mają wydłużone komputerowo brzmienia spółgłosek, co pozwala dokładnie usłyszeć wszystkie dźwięki, dlatego maluch musi słuchać nagrań w słuchawkach. Kiedy tylko zaczyna powtarzać usłyszane dźwięki, wprowadzamy nagrania z rzeczownikami.

Równolegle z programem słuchowym rozpoczyna się programowanie „minimalnego kodu komunikacyjnego” .

Rzeczowniki w mianowniku

Wprowadzamy kilka rzeczowników, potrzebnych do naszej komunikacji z dzieckiem, z jego najbliższego otoczenia. Są to przeważnie rzeczowniki z grup (pól semantycznych) takich jak pokarmy, członkowie rodziny, zabawki, zwierzęta.
Do ćwiczeń programowania języka wykorzystujemy przedmioty lub desygnaty zabawkowe.

Przykłady nauki pierwszych rzeczowników, tu grupa zabawki i pytanie: CO?

– Co? Miś
– Co? Auto
– Co? Lala

Jeżeli dziecko potrafi pracować z obrazkami, to mogą one służyć do utrwalenia i urozmaicenia ćwiczeń. Wprowadzamy jednocześnie zapis – czytanie globlane.

Nauka rzeczowników z dyktafonem (początek naszej nauki 07.2014 r.).

Członkowie rodziny i pytanie: KTO?

Ćwiczenia z obrazkami:

Czasowniki

Po opanowaniu kilku rzeczowników bardzo ważne jest nauczenie także kilku prymarnych (pierwszych, podstawowych) i potrzebnych dziecku do komunikacji czasowników. Dzięki temu zaczyna ono mówić pierwsze zdania.
Uczymy nazw czynności, pokazując je dziecku na sobie lub za pomocą przedmiotów.
Ważne, by nauczyć, że jeden rzeczownik łączy się z wieloma czasownikami i jeden czasownik z wieloma rzeczownikami.

Miś śpi.

Dziadzia śpi.

Ola śpi. Ola siedzi. Ola jedzie. Ola pije.

Prymarne czasowniki:

Uczymy rozumienia pytań.
CO ROBI? SIEDZI. KTO? TATA.

Kolejnym krokiem jest odmiana rzeczownika w DOPEŁNIACZU. Pytanie: CZEGO NIE MA? KOGO NIE MA?

Przybywa rzeczowników, czasowników, stale prowadzimy program słuchowy (kolejne częśći “Słucham i uczę się mówić”) i wprowadzamy rzeczowniki w BIERNIKU.

CO JE? CO PIJE?

Inne ćwiczenia

CO MA?

MA AUTO.

I kolejno: CO MYJE? CO WYCIERA? CO BOLI? CO DAJE? CO RYSUJE? CO KUPUJE? CO ZAKŁADA? CO POKAZUJE? CO WYCIERA?

W słowniku dziecka nadal przybywają nowe rzeczowniki, czasowniki, dochodzi odmiana rzeczownika w MIEJSCOWNIKU i pytanie: GDZIE?

Wprowadzamy pierwsze PRZYIMKI: DO, W, NA.
GDZIE CHOWA? DO LODÓWKI. DO PRALKI.
GDZIE JEST? W LODÓWCE. W PRALCE.

GDZIE JEST?
NA ŁÓŻKU. NA STOLE. NA SZAFIE.

Następny krok i rzeczownik w NARZĘDNIKU. Pytanie: CZYM?

…a także: przymiotniki, przysłówki, zaimki, liczebniki, spójniki – bywa, że zaczynają pojawiać się w mowie dziecka samoistnie (tak było w przypadku Franka).

…i rzeczowniki w CELOWNIKU: O KIM? O CZYM?

Wielokrotność powtórzeń pokazuje dziecku zasadę użycia, dlatego zawsze, na każdym etapie wymagane jest powtarzanie, aż do spontanicznego nazywania – zgodnie z regułą: powtarzam, rozumiem, nazywam.
W ten sposób zaprogramowany, zakodowany i przetestowany język w umyśle dziecka jest przez nie używany, a nabyte minimum gramatyczne wystarczy do porozumiewania się.

Zadawanie pytań

Dlaczego jest ważne?

„Bez umiejętności rozumienia i samodzielnego stawiania pytań dziecko nie może zbudować systemu językowego i rozwijać pozostałych funkcji poznawczych.” (prof. J.Cieszyńska)

Zadania rodziców i opiekunów

Programowanie ma marne szanse na powodzenie bez udziału rodziców dziecka.

Bardzo ważne, by najbliższe dziecku osoby starały się mówić do niego nieco wolniej, prostymi, krótkimi zdaniami. Ulubione książeczki, które mają zbyt trudny tekst możemy “dostosować” do aktualnego poziomu mowy dziecka lub w taki sposób opowiadać, o tym, co jest na obrazkach.

Zadaniem rodziców jest również nauczenie dziecka słuchania w słuchawkach programu „Słucham i uczę się mówić” i codzienne słuchanie nagrań, a nie jest to łatwe, zwłaszcza na początku.

Kolejną rolą jest prowadzenie Dziennika Wydarzeń. To rodzaj pamiętnika dziecka – „ (..) tekst powstający w dzienniku jest zawsze indywidualny, rozgrywa się w czasie rzeczywistym, buduje intencjonalność, to wszystko w znacznym stopniu ułatwia przyswajanie gramatyki” (prof. Cieszyńska). Można wklejać do niego zdjęcia, bilety wstępu, bilety autobusowe, listki i inne pamiątki. My rysujemy, to co się wydarzyło. Franek uwielbia swój dziennik.

(kilka stron Dziennika Wydarzeń Franka, rys. mojego autorstwa)

Poza tym w trakcie różnych, wspólnych zabaw tematycznych, rodzice mogą pokazywać, nazywać, pytać, wydawać polecenia i nakłaniać dziecko do zadawania pytań.

Warto podjąć ten trud. 🙂

Pamiętajmy: “To co nazwane istnieje.”

Miłej zabawy!

Aleksandra Lashmann z synkiem Frankiem.

Pani Aleksandra jest logopedą – neurologopedą. Prowadzi terapię z dziećmi w swoim gabinecie „Czerwony stoliczek” w Bydgoszczy. Kontakt telefoniczny – 661443899

Opis teoretyczny na podstawie:
– książki prof. Jagody Cieszyńskiej-Rożek, „ Metoda Krakowska wobec zaburzeń rozwoju dzieci”, str. 324-336, Wydawnictwo Omega Stage Systems – Jędrzej Cieszyński,
– notatek ze szkolenia z panią dr Zdzisławą Orłowską-Popek – szkolenie CMK “Programowanie języka dla dzieci z zaburzeniami komunikacji (niesłyszących, autystycznych, z afazją)
– Rysunki z zeszytu w kratkę oraz “Co wyciera?” i “Jaki?Jaki?Jakie?” wykonane dla Frania przez Zuzannę Ślifierz ;).