Kontakt wzrokowy z dzieckiem – dlaczego tak ważny w terapii?

Pomoce dla dzieci
Spis treści

“Twarz matki i ojca są pierwszymi tekstami czytanymi przez dziecko.” ( Cieszyńska J. 2018, s. 75)

Rola kontaktu wzrokowego w Metodzie Krakowskiej

Stymulowanie kontaktu wzrokowego jest integralną częścią terapii prowadzonej Metodą Krakowską. Już na etapie nauki samogłosek, eksponuje się dziecko na kontakt twarzą w twarz. Obserwowanie twarzy rodzica i naśladowanie ruchów artykulacyjnych jest oczekiwaną umiejętnością dziecka, którą nabywa w 2 i 3 miesiącu życia. W tym czasie wyraźnie obserwowalny jest uśmiech społeczny na widok twarzy rodzica oraz patrzenie na dłonie i palce. Dlatego szczególnie niepokojące powinno być konsekwentne odwracanie wzroku dziecka podczas prób nawiązywania kontaktu wzrokowego przez dorosłego. Brak utrzymywania kontaktu wzrokowego uniemożliwia aktywowanie neuronów zwierciadlanych, które odpowiadają za nabywanie umiejętności naśladowania i uczenia się mowy, a także kształtowanie emocji i zachowań społecznych. W przypadku zauważenia trudności w utrzymywaniu kontaktu wzrokowego, konieczna jest konsultacja ze specjalistą i jak najszybsze rozpoczęcie stymulacji terapeutycznej.

Wczesna stymulacja rozwoju kontaktu wzrokowego w wieku niemowlęcym

Dla dzieci rozpoczynających wczesną stymulację percepcji wzrokowej przygotowano karty z zestawu “Stymulacja funkcji poznawczych w wieku niemowlęcym” ( https://juniora.pl/stymulacja-rozwoju-funkcji-poznawczych-w-wieku-niemowlecym/ ). Takie karty prezentujemy dziecku gdy leży w łóżeczku, wybranymi kartami zasłaniamy swoją twarz i wypowiadamy lub śpiewamy samogłoski. Z czasem wycofujemy karty aby dziecko obserwowało wypowiadane przez nas samogłoski i naszą mimikę. Użycie kart jest wszechstronne i można dostosować je do bieżących możliwości i potrzeb dziecka.

Zabawa, która zachęca do kontaktu wzrokowego i rozwija mowę

Bardzo przydatny okazuje się zestaw “Czytanie przez naśladowanie”(https://juniora.pl/czytanie-przez-nasladowanie/ ), prezentujemy dziecku jedną z fotografii osoby wypowiadającej samogłoskę A. Podczas prezentacji dorosły wypowiada samogłoskę z fotografii, a gdy dziecko skupia wzrok na statycznym obrazie, dorosły szybkim ruchem zabiera je aby choć na chwilę dziecko mogło skupić wzrok na twarzy dorosłego.


W przypadku małych dzieci, dorosły może wypowiadać sylaby za pomocą pacynki (https://juniora.pl/pacynka-reke-wilk-goki/ ) prezentowanej na wysokości jego twarzy, aby w odpowiednim momencie móc zaprezentować swoją twarz wypowiadającą te sylaby.
Skuteczna i interesująca okazuje się także zabawa z chustą, za którą może schować się dorosły, gdy dziecko ściągnie chustę, warto wymawiać samogłoski lub wybrane sylaby. W zaciemnionym pomieszczeniu dorosły może oświetlać swoje usta, aby dziecko chętniej patrzyło na wypowiadane przez niego samogłoski i sylaby.

O czym należy pamiętać planując zabawę z dzieckiem

Mowa skierowana do dziecka powinna być dostosowana do jego możliwości percepcji oraz być melodyjna i nacechowana emocjonalnie. Taki przekaz będzie znacznie ciekawszy dla dziecka i pozwoli na większą ilość powtórzeń ćwiczenia.

Zabawki prezentujemy na wysokości twarzy osoby dorosłej, aby dziecko “mimochodem” miało okazję na nas spojrzeć, gdy wypowiadamy samogłoski czy też wyrażenia dźwiękonaśladowcze.
Stymulowanie umiejętności utrzymywania kontaktu wzrokowego okazuje się bardzo ważne już od najwcześniejszych chwil życia dziecka. Takie ćwiczenia muszą być wielokrotnie powtarzane, w związku z tym, konieczne jest użycie różnorodnego materiału, aby ta aktywność wciąż była dla dziecka atrakcyjna. Dzięki dostępnym pomocom dydaktycznym to zadanie jest znacznie łatwiejsze i przyjemniejsze.

Polecana książka pomocna w planowaniu zabaw i ćwiczeń kontaktu wzrokowego

Polecamy pozycję lekturę jednej z książek z serii “Neurobiologiczne podstawy rozwoju poznawczego. Wzrok” J. Cieszyńskiej (https://juniora.pl/neurobiologiczne-podstawy-rozwoju-poznawczego-wzrok/ ), która szerzej omawia zastosowanie wspomnianych w artykule pomocy dydaktycznych.


Bibliografia:
Jagoda, C. R. (2018). Neurobiologiczne podstawy rozwoju poznawczego. Słuch, Kraków.
Jagoda, C. R. (2022). Neurobiologiczne podstawy rozwoju poznawczego. Język , Kraków.

Podziel się ze innymi!

Facebook
WhatsApp
Email
Odwiedź nas na Facebooku!
WYŚLIJ KOSZYK